In een kurkdroge zaal in San Francisco, op 9 december 1968, gebeurde iets dat de loop van de technologie voorgoed zou veranderen. Douglas Engelbart, een onderzoeker van het Stanford Research Institute (SRI), betrad het podium voor wat later bekend zou worden als “The Mother of All Demos”. In een demonstratie van 90 minuten introduceerde hij niet alleen de computermuis, maar toonde hij een systeem dat real-time samenwerking, hypertekst, vensters op het scherm, tekstbewerking, grafische elementen en videoconferenties combineerde in één geheel. Het was een wereld waarin de computer niet langer slechts een blanco scherm was dat alleen via commando’s en toetsenbord werd bediend, maar een interactief hulpmiddel waarmee mensen konden navigeren, verbinden en samenwerken.
Hypertext
Douglas Engelbart had al jaren voor die demonstratie een visie ontwikkeld waarin computers mensen niet alleen dienden als rekeninstrumenten, maar als verlengstukken van het menselijk denken. In zijn baanbrekende rapport Augmenting Human Intellect: A Conceptual Framework uit 1962 schetste hij het idee van een “kenniswerker” die werkt met een interactieve machine, gebruikmakend van beeldscherm, muis, verbindende teksten en hulpmiddelen om samen te werken over afstand. Het systeem waarin Engelbart en zijn team al deze ideeën samenbrachten, werd het oN-Line System, of kortweg NLS genoemd. In NLS zat hypertext – hyperlinks tussen documenten en onderdelen daarvan – waarmee een gebruiker niet lineair door documenten hoefde te navigeren, maar kon springen tussen gerelateerde stukken. Ook bood NLS mogelijkheden tot gedeelde schermen, revisiebeheer, een samenwerkingsomgeving waarin meerdere mensen op afstand gezamenlijk werkten aan tekstdocumenten. Het was, voor zijn tijd, buitengewoon geavanceerd.
Prototype muis
En dan was er de muis. In 1964 bouwde Engelbart met zijn team een eenvoudig prototype: een houten doosje met twee wieltjes (één horizontaal, één verticaal), één knop, en een kabel die eruitzag als een staart, wat de bijnaam “mouse” verklaart. Het apparaatje gaf een manier om de cursor te bewegen op een scherm, iets dat vroeger alleen mogelijk was met toetsenbordcommando’s. Tijdens de beroemde demo van 1968 gebruikte hij de muis om op iconen te klikken, vensters te verplaatsen, documenten te bewerken en zelfs om samen te werken op afstand: collega’s in zijn laboratorium bijna 50 kilometer verderop werden live in de demonstratie betrokken, beelddelen en interactie inclusief. Dit was een vroege vorm van wat wij nu videoconferentie en gedeelde werkruimtes noemen.
De rest van dit artikel is alleen beschikbaar voor HCC-leden. Ben je HCC-lid? Om het gehele artikel te lezen dien je ingelogd te zijn. Nog geen HCC-lid? Word nu lid en kies je welkomstgeschenk!
Meer artikelen in de serie De geschiedenis van vind je hier
Over de auteur
Marco Mekenkamp is eindredacteur van PC-Active. Dit 108 pagina's tellende magazine verschijnt elke twee maanden en is te koop in de winkel. Leden van HCC krijgen PC-Active zes keer per jaar thuisgestuurd als onderdeel van het HCC-lidmaatschap.
