De laatste vijftig jaar zijn er enorm veel ontwikkelingen geweest op computergebied. Ik ga je aan de hand van een serie artikelen meenemen door die periode vol ontwikkelingen, vreemde uitvindingen, verdwenen merken en nog veel meer. Vandaag in deel 34 van De geschiedenis van… Windows: van MS-DOS tot Windows 11 en de evolutie van de moderne pc.
De geschiedenis van de computerprinter is een reis door innovatie, gebruiksgemak en verdwijnende merken. Maar in een steeds digitalere wereld rijst de vraag: hebben we printers nog wel écht nodig? De oorsprong van de printertechnologie gaat terug tot de vroege 19e eeuw, toen Charles Babbage in 1837 een mechanische printer ontwierp als onderdeel van zijn Difference Engine. Dit ambitieuze ontwerp werd pas veel later werkelijkheid toen, in 1953, Remington Rand de eerste hogesnelheidsprinter ontwikkelde voor de UNIVAC-computer. Vier jaar later introduceerde IBM de eerste dot-matrixprinter, een robuust apparaat dat karakters op papier sloeg via kleine naaldjes en een inktlint.
We staan er zelden bij stil, maar zonder datacompressie zou het internet nauwelijks bruikbaar zijn. Elke foto die je deelt, elk filmpje dat je streamt en elk liedje dat je beluistert, is het resultaat van slimme algoritmen die data kleiner maken zonder (al te veel) kwaliteit te verliezen. Datacompressie is de stille kunst van minder is meer en haar geschiedenis vertelt het verhaal van menselijke vindingrijkheid, wiskundige elegantie en eindeloze strijd tussen standaarden.
Aan het begin van de 21e eeuw was de mobiele telefoon al niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Veel toestellen uit die tijd waren technologisch gezien indrukwekkend, maar het gebruik ervan was nog sterk beperkt. Een mobiele telefoon was in de kern een communicatieapparaat dat vooral bedoeld was voor bellen en sms’en. Productiviteitstoepassingen bestonden wel, maar waren vooral bedoeld voor zakelijke gebruikers en vereisten geduld en doorzettingsvermogen.
Wie vandaag een smartphone in handen heeft die geen iPhone is, gebruikt met grote waarschijnlijkheid Android. Het besturingssysteem van Google draait op miljarden apparaten over de hele wereld en vormt het kloppend hart van het mobiele tijdperk. Toch begon Android niet als een project van een technologiereus, maar als een bescheiden startup met een heel ander doel.
Kaartspellen hebben altijd meer betekend dan louter vermaak; ze spiegelen de tijdgeest. Poker is het spel van lef, misleiding en berekening: vertrouwen, bedrog, risico’s nemen en verlies verwerken. Dit artikel volgt poker van zijn Europese oorsprong via de Amerikaanse frontier, langs de professionalisering en de televisierevolutie, naar de digitale omwenteling die online pokeren mogelijk maakte. Het behandelt de varianten, de strategie van Texas Hold’em, de technologische en wettelijke ontwikkelingen in Nederland en België en eindigt met een blik op AI, verantwoordelijkheid en de toekomst.
Wie terugdenkt aan vijftig jaar computertechnologie in Nederland, denkt misschien in eerste instantie aan mainframes die complete zalen vulden, de Commodore 64 en MSX in de huiskamer van de jaren tachtig van de vorige eeuw, de opkomst van het internet en uiteindelijk de smartphone die ons leven vandaag de dag regisseert. Maar wie iets verder kijkt, ziet dat diezelfde technologische golf ook een heel ander domein heeft veranderd… en misschien wel meer dan we ons realiseren: de manier waarop we koken, eten en genieten van gastronomie.
We denken er tegenwoordig zelden bij na, maar zonder batterijen zou de moderne wereld stilvallen. Ze voeden alles: van afstandsbedieningen tot elektrische auto’s, van pacemakers tot smartphones. In een samenleving die steeds meer draait op mobiliteit en draadloze technologie, is de batterij letterlijk de stille motor van vooruitgang. De geschiedenis van de batterij is het verhaal van twee eeuwen innovatie, chemische verfijning en de onophoudelijke zoektocht naar meer energie in minder ruimte.
Vanaf de jaren zestig verschenen ze als mysterieuze stemmen uit de ether: illegale radiozenders op zee. Radio Veronica werd de bekendste, maar was niet de enige. Vanuit internationale wateren brachten deze piraten een revolutie in het Nederlandse medialandschap, gedreven door muziek, commercie en verzet tegen staatscontrole en zuilen-denken.
In een kurkdroge zaal in San Francisco, op 9 december 1968, gebeurde iets dat de loop van de technologie voorgoed zou veranderen. Douglas Engelbart, een onderzoeker van het Stanford Research Institute (SRI), betrad het podium voor wat later bekend zou worden als “The Mother of All Demos”. In een demonstratie van 90 minuten introduceerde hij niet alleen de computermuis, maar toonde hij een systeem dat real-time samenwerking, hypertekst, vensters op het scherm, tekstbewerking, grafische elementen en videoconferenties combineerde in één geheel. Het was een wereld waarin de computer niet langer slechts een blanco scherm was dat alleen via commando’s en toetsenbord werd bediend, maar een interactief hulpmiddel waarmee mensen konden navigeren, verbinden en samenwerken.
In 1980 lanceerde de Nederlandse PTT met veel bombarie een revolutionair systeem: Viditel. Als voorloper van het internet bood het gebruikers de mogelijkheid om via de televisie informatie op te vragen. Toch zou het systeem nooit het grote succes worden waarop gehoopt werd.
Het gebruik van symbolen om emoties uit te drukken is bijna zo oud als het schrift zelf. In hiërogliefen, pictogrammen en middeleeuwse manuscripten zien we al voorbeelden van visuele communicatie die verder gaat dan woorden alleen. In de digitale wereld kreeg dit eeuwenoude idee een geheel nieuwe vorm: eerst in de gedaante van simpele tekens op een computerscherm, later als de kleurrijke, universeel herkenbare emoji die tegenwoordig in vrijwel iedere chat voorkomen. De geschiedenis van emoji is daarmee niet alleen een technologisch verhaal, maar ook een verhaal over cultuur, creativiteit en de menselijke behoefte om gevoelens, nuance en humor over te brengen via tekst.
In een tijd waarin gamers in fotorealistische vliegtuigen boven virtuele versies van hun woonwijk vliegen, lijkt het haast onvoorstelbaar dat de oorsprong van de flightsimulator ooit begon met eenvoudige lijnen op een zwart scherm. Toch is dat precies waar het verhaal begint: in een laboratorium aan een Amerikaanse universiteit, met een student die droomde van vliegen zonder van de grond te komen.
In mijn jeugd was er geen sprake van vakantie in het buitenland. De reden was simpel: mijn ouders konden dat niet betalen. Wij gingen naar een camping in Voorthuizen (Gelderland). Afgezien van een wintersportvakantie met familie was mijn eerste echte buitenlandtrip ergens eind jaren 80 van de vorige eeuw. Als lid van de ANWB haalde ik gratis routekaarten in een van hun winkels. En als je het echt niet meer wist, dan vroeg je de weg. Op die manier zocht je je weg naar de gewenste bestemming.
In een tijd waarin berichten met één klik de wereld rondgaan, lijkt het haast onvoorstelbaar dat we ooit afhankelijk waren van ratelende machines die letter voor letter een boodschap afdrukten. Berichten waren vaak uren onderweg en altijd zakelijk van toon. Toch was de telex decennialang het ruggengraatnetwerk van de wereldwijde communicatie. Van internationale diplomatie tot maritieme noodoproepen en financiële transacties: als het ertoe deed, werd het op telex verzonden.
Van bedrade speelgoedautootjes tot geavanceerde militaire onbemande vliegtuigen: de ontwikkeling van drones is een reis die begint in kinderspeelkamers en eindigt op het slagveld. Een fascinerend verhaal waarin spel, techniek en strategie elkaar kruisen en waarin vernieuwing vaak begint met nieuwsgierigheid.
De laatste vijftig jaar zijn er enorm veel ontwikkelingen geweest op computer- en elektronicagebied. Een prachtig voorbeeld is beeldbellen. Wat tegenwoordig de normaalste zaak van de wereld is, kreeg in 1974 in Nederland voor het eerst vorm.
Als je het nu over smartphones hebt, dan komen de iPhone en een merk als Samsung als belangrijkste spelers in je op. Maar in de begintijd van de mobiele telefonie was dat heel anders. Eén merk maakte de dienst uit: Nokia. Waar ging het mis?
Van eenvoudige lijnen op zwart-witbeeldschermen tot fotorealistische werelden vol glimmende bolides en geblokte vlaggen: racegames hebben in een halve eeuw een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt. Wat begon als pixels en piepjes is nu een miljardensector met e-sports, force feedback en virtuele Formule 1.
Waar ooit de gang naar het bankkantoor een vast onderdeel was van het dagelijks leven, regelen miljoenen Nederlanders hun geldzaken vandaag de dag met een paar tikken op het scherm. De weg naar digitaal bankieren was echter lang, ingrijpend en vol technologische én maatschappelijke veranderingen.
Wat begon als speelse experimenten van nieuwsgierige programmeurs, is uitgegroeid tot een mondiale bedreiging voor bedrijven, overheden en individuen: computervirussen hebben sinds hun ontstaan een lange, vaak verontrustende weg afgelegd.
De Walkman, gelanceerd op 1 juli 1979 door Sony, luidde een stille revolutie in: voor het eerst konden mensen hun muziek overal mee naartoe nemen en beluisteren via een hoofdtelefoon, zonder anderen te storen. De manier waarop muziek werd beleefd – tot dan toe vaak een gedeelde, huiselijke ervaring – veranderde in een individueel ritueel. Wat begon als een eenvoudig idee voor een draagbare opera-ervaring groeide uit tot een wereldwijd cultureel icoon.
Wat begon met simpele tennisachtige spelletjes op zwart-wittelevisies, groeide uit tot een wereldwijde miljardenindustrie. De spelcomputer ontwikkelde zich razendsnel: van analoge knoppenkastjes tot hypermoderne consoles met realtime raytracing en cloud gaming. In de jaren zeventig van de vorige eeuw begon het spelcomputeravontuur in de huiskamers. De eerste commercieel succesvolle console was de Magnavox Odyssey (1972), bedacht door Ralph Baer, de “vader van videogames”. De graphics waren rudimentair: blokjes op het scherm en kleuren werden vaak gesimuleerd met doorzichtige plastic overlays op het tv-scherm.
In de loop van de twintigste eeuw veranderde de manier waarop mensen geluid vastlegden ingrijpend. De opkomst van magnetische geluidsdragers betekende een revolutie in opname, reproductie en distributie van geluid. Van de eerste experimenten tot het tijdperk van de cassette, en van professionele studiobanden tot het eigenaardige 8-trackformaat, dit is het verhaal van een technologie die de wereld veranderde.
Vanaf het moment dat de mens geluid probeerde vast te leggen, begon een technologische reis die het luisteren naar muziek voorgoed zou veranderen. De ontwikkeling van de geluidsdrager is een verhaal van innovatie, toeval en culturele impact met als tastbaar hoogtepunt de opkomst van de vinylplaat.
Wat begon in een Californische garage groeide uit tot een van de meest invloedrijke technologiebedrijven ter wereld. Apple’s geschiedenis is er een van innovatie, tegenslagen, heruitvinding en ongekende wereldwijde impact.
Vanaf de logge beeldbuizen van de jaren 70 van de vorige eeuw tot de ultradunne 4K-schermen van vandaag: de computermonitor heeft een indrukwekkende evolutie doorgemaakt, zowel in vorm als in functie, sterk beïnvloed door technologische sprongen in grafische rekenkracht en design.
Fotobewerking begon lang voordat computers gemeengoed waren. In de donkere kamers van fotografen werden beelden met ambachtelijke precisie aangepast. Met technieken als dodgen, burnen, airbrushen en dubbel belichten creëerden vakmensen sfeer, balans of dramatiek. De komst van digitale bewerking in de jaren tachtig vormde een revolutie die begon met eenvoudige pixelbewerking en uitgroeide tot krachtige, op AI gebaseerde software zoals Adobe Photoshop, GIMP, Affinity Photo en meer.
Wat begon als simpele lcd-schermpjes met piepende geluiden groeide uit tot geavanceerde draagbare spelcomputers met 3D-graphics, online functionaliteit en touchscreen-besturing. De geschiedenis van handheld gaming is een reis van technologische innovatie en culturele impact.
In 1989 verscheen een computerspel dat geen helden of monsters nodig had om te boeien, maar de speler uitdaagde om een stad van de grond af op te bouwen. SimCity veranderde niet alleen games, maar ook de manier waarop we nadachten over systemen en simulaties.
Nieuws
17 december 2025
Nieuws
17 december 2025
Nieuws
17 december 2025
Nieuws
16 december 2025
Nieuws
16 december 2025
'Abonneer je nu op een of meerdere van onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van onze activiteiten!'
Aanmelden
