Wat is het verschil tussen digitale en optische zoom?

Het begrip komt vaak voorbij in advertenties en reclames: camera’s en smartphones die je vertellen dat ze over de beste zoom beschikken om foto’s te nemen. Maar wist je dat er een verschil is tussen optische en digitale zoom? Wat is het verschil hiertussen?

Als we een foto willen nemen, zoomen we in om een beter en groter beeld te krijgen van het object dat we willen fotograferen. Als we een optische zoom gebruiken, dan gebruiken we de lenzen in ons apparaat. Als je bijvoorbeeld door een telescoop naar de maan kijkt, lijkt hij groter. Er is geen verlies in kwaliteit, de maan is simpelweg dichterbij gebracht en zo zie je meer.

Optische zoom
Omdat compacte camera’s en smartphones relatief klein en plat zijn, is hun lensgrootte beperkt. Dit heeft ook te maken met de sensor in het apparaat zelf. Een grote telescoop kan de maan heel dichtbij laten zien, maar een kleine compactcamera heeft daar de lensgrootte niet voor. Smartphones hebben tegenwoordig periscooplenzen. Hiermee behalen we een optische zoom van wel 5x zonder dat smartphones veel groter worden. Niet genoeg om de maan dichtbij te laten komen, maar niettemin indrukwekkend.

Digitale zoom
Naast optische zoom bestaat er ook digitale zoom. In principe is dit simpelweg een al gemaakt beeld dat je vergroot zodat het lijkt alsof het object in de foto groter is.
Het grote probleem met digitale zoom is de resolutie. Deze blijft namelijk hetzelfde als het apparaat digitaal inzoomt. Dit kun je zien in het voorbeeld hieronder. In het bovenste plaatje is de digitale zoom 2x en in het onderste 10x. De resolutie is in beide plaatjes hetzelfde en hierdoor is de meer ingezoomde versie lager in kwaliteit.

Op dit moment focussen fabrikanten vooral op digitale zoom, omdat optimale zoom relatief duur is om te ontwikkelen en vanwege de eerder genoemde beperking van het formaat. Smartphonemakers gebruiken een aantal trucjes om de digitale zoom te verbeteren:
- Het vergroten van de resolutie van de sensoren. Hoe hoger de resolutie van de foto hoe lager het verlies in kwaliteit als we digitaal inzoomen.
- Het samenvoegen van pixels. Bij het digitaal inzoomen worden pixels samengevoegd tot een superpixel. Dit verhoogt de kwaliteit van het resultaat.
- Artificiële intelligentie: met de opkomst van AI hebben cameraproducenten een manier gevonden om de kwaliteit van foto’s te verbeteren. AI kijkt naar de digitale zoom en probeert de foto kwalitatief zo hoog mogelijk te houden.

De echte zoom is natuurlijk een combinatie van de beide. Zonder optische en digitale zoom te combineren is het niet mogelijk om zoom-sterktes te behalen van 50x of zelfs 100x. De optische zoom doet het zwaarste werk en de digitale zoom doet het subtielere werk na het optisch zoomen.

Vanwege de verbeteringen in de technologie worden compacte camera’s steeds zeldzamer, want we hebben allemaal al een goede camera op onze telefoon. Je kan al van alles goede foto’s nemen zonder dat je een specifieke camera nodig hebt.

Het is overigens leuk dat we steeds verder kunnen inzoomen, maar houd er rekening mee dat het moeilijker wordt om scherpe foto’s te maken als je ver bent ingezoomd. Je moet je handen heel stil houden om een goede foto te nemen, zelfs de kleinste schok kan al een vage foto opleveren. Je zult ook moeten hopen dat je object zin heeft om stil te blijven zitten en niet wegloopt uit beeld. Maar dat geldt natuurlijk voor elke camera.