De Fraudehelpdesk heeft afgelopen maanden veel nieuwe meldingen van WhatsApp-fraude gekregen. Het gaat hier om een vorm van social engineering: het gebruikmaken van de bereidheid van de mens om anderen in nood te helpen.
WhatsApp-fraude is een vorm van oplichting waarbij een ‘familielid’ om geld vraagt. Hij of zij heeft dringend geld nodig en belooft het snel weer terug te betalen. In werkelijkheid komt het verzoek van een oplichter die zich voordoet als het familielid. Door op WhatsApp een profielfoto van het familielid te gebruiken, is het voor de ontvangers niet duidelijk dat zij met een oplichter te maken hebben.
Ook zijn de criminelen op de hoogte van de (familie)verhoudingen en vaak van de ‘toon’ en manier waarop mensen elkaar aanspreken. In 2018 kreeg de Fraudehelpdesk al ruim 430 meldingen. De gemiddelde schade ligt rond de 2000 euro. Maar in een recent geval werd een slachtoffer voor wel 9000 euro gedupeerd.
Advies
De Fraudehelddesk adviseert om te proberen persoonlijk of telefonisch contact te maken met degene die het verzoek doet per mail, sms of WhatsApp. Betaal nooit op basis van een berichtje alleen. Zorg voor persoonlijk of telefonisch contact. Zo kunt u controleren met wie u werkelijk te maken heeft. Lukt bellen niet, maar appen wel? Laat de ander dan een gesproken berichtje sturen. Oplichters haken dan snel af!
Voorkomen
Wij vroegen Eset voor een lezersvraag in PC-Active 296 om advies. Hun antoord:
Om je hier technisch tegen te beschermen, is lastig. Uiteraard kunnen een aantal privacy-instellingen op WhatsApp, Facebook en andere social media-kanalen helpen voorkomen dat jij een ‘makkelijk’ doelwit wordt voor cybercriminelen. Wanneer het lastiger is voor hen om de inzichten, context, vrienden, telefoonnummers en opzet van dergelijke oplichting via social engineering op te zetten tegen jou, word je simpelweg ‘overgeslagen’ en gaan ze door naar het volgende slachtoffer dat ‘makkelijker’ is.
Het beste is om op dergelijke verzoeken een gezonde dosis argwaan toe te passen waarin de regel is dat iemand met een nieuw nummer of vreemde (betalings-)verzoeken op ongewone tijden niet kan, niet past en dus niet te vertrouwen is, tenzij het tegendeel is bewezen.
Vraag verder bij websites waar je ooit een account hebt aangemaakt en geen gebruik meer van maakt, of ze je data willen verwijderen. Zet bovendien al je wachtwoorden, die bovendien uit minimaal 16 karakters bestaan, in een wachtwoordkluis.
Moet je een dergelijk nummer dan gaan bellen met je eigen nummer? Nee. Doe aangifte en maak melding van misbruik van je nummer!
