Nieuwe 'afluisterwet': iedereen mag gehackt worden

Deel dit artikel

,

De Nederlandse geheime diensten mogen met een nieuwe wet ook onschuldige burgers hacken, als ze op die manier bij hun doelwitten kunnen komen. Dat blijkt uit de tekst van de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. De Volkskrant heeft de nog niet openbaar gemaakte wetstekst boven tafel gekregen en gedeeld met de NOS.

De nieuwe bevoegdheid kan betekenen dat als je bijvoorbeeld een Dropbox-folder deelt met een verdachte, of op dezelfde server een website hebt, je gehackt mag worden om via die omweg toegang te krijgen tot gegevens van de verdachte.

Volgens het kabinet is dat nodig omdat de doelwitten van geheime diensten zich vaak bewust zijn van risico's en zichzelf goed beschermen, zodat ze moeilijk te hacken zijn. De bevoegdheid geldt alleen voor geheime diensten, zoals de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), en niet voor de politie.

Opvallend is dat het kabinet het Privacy and Identity Lab, een samenwerking van twee universiteiten en TNO, onderzoek heeft laten doen naar de nieuwe wet, maar het advies op dat punt naast zich neerlegt. Het P. I. Lab schrijft dat het hacken van "onverdachte burgers" te ver gaat. Het onderzoek spreekt over "onaanvaardbare privacyrisico's".

Bits of Freedom
Hoewel het kabinet erkent dat het gaat om een bevoegdheid die inbreuk maakt op de burgerrechten, worden de plannen toch doorgezet. Wel moet een nieuwe commissie toestemming geven voordat ze zo ver mogen gaan. Ook mogen de geheime diensten niet rondneuzen in jouw gegevens.

Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom, die de wet heeft geanalyseerd, is er niet over te spreken. "Iemand heeft niks gedaan, maar plotseling zitten de geheime diensten wel in zijn apparaat", zegt Ton Siedsma van die organisatie. Het kan daarbij gaan om smartphones, tablets of laptops, maar ook om nieuwe soorten slimme apparatuur, zoals horloges, koelkasten en auto's.

Grootschalig tappen
Ook de bevoegdheid om grootschalig af te tappen blijft in de nieuwe wet grotendeels ongewijzigd na kritiek van onder meer Amnesty International, het College voor de Rechten van de Mens en het bedrijfsleven. Twee weken geleden zei het kabinet nog dat het tegemoet zou komen aan de zorgen.

Uit de wetstekst blijkt dat de AIVD en zijn militaire evenknie, de MIVD, nog steeds op grote schaal mogen aftappen. Op basis van een aanwijzing van de geheime dienst mogen grote hoeveelheden internetverkeer worden onderschept, geanalyseerd en drie jaar worden opgeslagen. Een tap mag bovendien een jaar lang worden geplaatst, waarna hij weer kan worden verlengd.

Vorige week meldde de NOS al op basis van een vertrouwelijk document dat het ministerie overweegt om de nieuwe bevoegdheid te gebruiken om bijvoorbeeld chat-apps en wifi-hotspots af te tappen. De geheime diensten mogen nu ook al internetkabels aftappen, maar slechts één per keer. Straks mogen ook groepen internetverbindingen worden afgeluisterd.

Toetsing
Wel is ook daarvoor toetsing door een onafhankelijke commissie vereist. Dat had het kabinet al aangekondigd. Uit het wetsvoorstel blijkt dat die commissie bestaat uit oud-rechters die minimaal zes jaar als rechter hebben gediend. Als journalisten of advocaten worden afgetapt, dan moet zelfs een rechtbank zich er over buigen. Beter toezicht op aftappen was nodig na uitspraken van Nederlandse en Europese rechters.

Uit de uitleg bij de nieuwe wet blijkt dat er de komende jaren een aftapnetwerk met vier grote locaties komt. Het kabinet betaalt de kosten van het aftappen, van 15 miljoen euro volgend jaar tot 35 miljoen euro in 2019.

Oude wet uit 2002
Volgens het kabinet zijn de plannen nodig omdat de huidige Wet op de Inlichtingendiensten uit 2002 stamt en niet meer voldoet. De nieuwe bevoegdheden voor de geheime diensten zouden kunnen helpen om doelwitten te kunnen blijven volgen. Ook kunnen de Nederlandse geheime diensten met deze wet beter samenwerken met andere geheime diensten, zegt het kabinet.

Critici vrezen echter gevolgen voor de privacy. Zo is oppositiepartij D66 bang voor een sleepnet. Ook telecombedrijven reageerden kritisch, net als MKB-Nederland en VNO-NCW. Op een internetconsultatie, die vorig jaar werd geopend, kwamen 1100 reacties binnen. Van de openbare reacties, ruim 550, was een groot deel negatief.

Het wetsvoorstel ligt nu ter advies bij de Raad van State, en gaat waarschijnlijk voor de zomer naar de Tweede Kamer.

Interessegroep-codes

AF Artificiele intelligentie
AN Android
AP Apple
BE Beleggen
CP Commodore
CU CompUsers
DD 3D
DM FotoVideo
DO Domotica-IoT
DR Drones
FO Forth
FS Flightsimulator
GA Games
GE Genealogie
HN Hobbynet
MO Modelbaanautomatisering
MX MSX
OP Opensource
OS eCS
PR Programmeren
RB Robotica
RT Retro
SR SeniorenAcademie
TB Testbank
TS Trainsim
WI Windows

Wat zijn interessegroepen?
Je kunt je als lid aanmelden bij één of meer van de vele Interessegroepen. Elk van deze groepen houdt zich bezig met een specifiek onderwerp, zoals Apple, opensource, 3D of drones.

Er worden regelmatig bijeenkomsten en cursussen georganiseerd en daarnaast wordt er online informatie aangeboden via websites en nieuwsbrieven.

 

Lid worden van Interessegroepen
Als HCC-lid kun je lid worden van zoveel Interessegroepen als je wilt. Bij meer dan één Interessegroep zijn hier wel kosten aan verbonden.

Log in op mijnhcc.nl en klik op de tab 'Mijn groeperingen', hier zie je de verschillende Interessegroepen in een overzicht en kun je voor de gewenste groep(en) aan- of afmelden.

Als HCC-lid krijg je € 2.80 per jaar korting op de contributie van je eerste Interessegroep. Het lidmaatschap van een extra Interessegroep kost per jaar. Voor de Interessegroep Genealogie geldt een afwijkend tarief van € 11.00 per jaar.

Word je gedurende het lidmaatschapsjaar lid van een Interessegroep, dan ontvang je hier geen factuur van. Dit wordt op de eerstvolgende factuur in rekening gebracht.

 

Afmelden van Interessegroepen
Ook afmelden voor een Interessegroep kan via bovenstaande route. Je kunt je altijd afmelden van een Interessegroep. Maar houd er rekening mee dat het lidmaatschap van een Interessegroep gelijk loopt aan dat van je generieke lidmaatschap van HCC en pas wordt opgezegd per de eerstvolgende vernieuwingsdatum van je lidmaatschap.

Regio-codes

019 ALM Almere
001 AMS Amsterdam
014 APD Apeldoorn
999 BTL Buitenland
018 FRY Fryslân
017 GRN Groningen
027 YSS IJssellanden
021 KEN Kennemerland
009 MBR Midden Brabant
012 MZL Midden Zuid Limburg
025 NEN Noordoost-Brabant en Nijmegen
010 NLI Noord Limburg
020 NWE Noordwest
015 TWN Twente
006 UTR Utrecht
029 VLA Vlaanderen
008 WBR West Brabant
028 ZDR Zuid-Drenthe
030 ZHL Zuid-Holland
007 ZLD Zeeland
011 ZOB Zuidoost-Brabant

Wat zijn regio's?

Als HCC-lid word je automatisch ingedeeld in een Regio. Hier worden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd over allerlei onderwerpen, regelmatig in samenwerking met de Interessegroepen van HCC.

Let op: vanwege coronamaatregelen kunnen de activiteiten van regio’s afwijken van de beschrijvingen op deze pagina. Kijk op hun eigen website voor de meest actuele informatie.

Wat is mijn regio?
Op je lidmaatschapspas staat een drieletterige code vermeld, deze code correspondeert met de regio waar je bent ingedeeld. De 3 cijferige code per regio wordt binnen HCC gebruikt. Zie onderstaand overzicht:

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Abonneer je nu op een of meerdere van onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van onze activiteiten!

Aanmelden