De Rechtspraak in Nederland krijgt jaarlijks ruim 155 miljoen euro extra te besteden. Het extra geld is onder meer bedoeld voor extra rechters, investeringen in digitalisering en innovatie, en de behandeling van rechtszaken met betrekking tot ondermijnende criminaliteit.
Dit is de uitkomst van besprekingen tussen de Raad voor de rechtspraak en de minister voor Rechtsbescherming over de begroting van de Rechtspraak voor de periode 2023-2025. Ook komt geld beschikbaar voor initiatieven op het gebied van kwaliteitsverbetering waardoor rechtspraak maatschappelijk effectiever wordt en rechters meer ruimte krijgen om te reflecteren op hun werk.
Henk Naves, voorzitter Raad voor de rechtspraak (zie foto; bron: rechtspraak.nl), zegt over de extra miljoenen: “Met deze aanzienlijke investering in de rechtsstaat voegt het kabinet daad bij woord.” Hij verwijst daarbij naar de toezegging van uit het regeerakkoord, waarmee het kabinet 200 miljoen euro voor de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie gezamenlijk reserveerde. “De jaren waarin vooral werd bezuinigd op rechtspraak lijken achter de rug. En dat komt op een goed moment, want onze organisatie staat voor grote uitdagingen op het gebied van doorlooptijden, een te hoge werkdruk en krapte op de arbeidsmarkt.”
Digitalisering en innovatie
De Raad en minister hebben afgesproken dat er fors geïnvesteerd wordt om de Rechtspraak op digitaal vlak toegankelijker te maken en de online dienstverlening van de Rechtspraak te verbeteren zodat de Rechtspraak ook toekomstig kan voldoen aan wat de samenleving van haar vraagt. Het geld is overigens niet alleen bedoeld voor vernieuwing, maar bijvoorbeeld ook om de bijbehorende ICT-beveiliging op orde te krijgen.
Extra rechters
De Rechtspraak kampt met een tekort aan rechters. Dit komt onder andere door steeds complexer wordende rechtszaken en omdat veel rechters de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Hierdoor is er sprake van een hoge werkdruk en staan doorlooptijden onder druk. Een deel van de toegezegde 155 miljoen euro is daarom bestemd voor het aantrekken en opleiden van extra rechters. Naves: “We hebben op dit bedrag al een verschot genomen door onze opleidingscapaciteit te vergroten van 80 naar 130 plekken per jaar. Die plekken worden op dit moment volledig benut. Het opleiden van nieuwe rechters duurt echter een paar jaar. Het effect van deze investering is dus niet meteen merkbaar, maar op termijn maakt dit een groot verschil.”
Ondermijning
Daarnaast is een groot deel van het toegezegde geld bestemd voor de behandelingen van zaken die gaan over ondermijnende criminaliteit. Deze zaken zijn in de regel complex en met allerlei veiligheidsmaatregelen omgeven. Naves: “De roep van de samenleving om paal en perk te stellen aan deze ontwrichtende vorm van criminaliteit is volstrekt begrijpelijk. Maar als de politie en het Openbaar Ministerie hier werk van maken, betekent dat natuurlijk ook dat rechters meer van dit soort complexe zaken moeten behandelen. Het is goed om te zien dat het kabinet aandacht heeft voor de hele strafrechtketen.”
Recente cijfers over de Rechtspraak
In 2021 deden rechters uitspraak in ruim 1,4 miljoen zaken, een stijging van 4 procent in vergelijking met 2020. Het aantal zaken ligt nog wel onder het niveau van voor de coronacrisis. Het aantal nieuwe zaken dat bij de gerechten werd aangebracht lag met bijna 1,4 miljoen zaken op hetzelfde niveau als een jaar eerder. Iets meer dan 12.000 mensen werken elke dag voor een rechtvaardige samenleving. In 2021 waren dat 9.400 rechtspraakmedewerkers, die 2.600 rechters en raadsheren ondersteunden.
