Na het akkoord over de Digital Markets Act in maart heeft het Europarlement nu ook ingestemd met de belangrijke Digital Services Act. De DSA gaat veel impact hebben: van transparantere algoritmes tot de aanpak van desinformatie.
Onder de naam Digital Services Act (DSA) hebben het Europarlement en de Europese lidstaten zaterdag wetgeving aangenomen die techbedrijven gaat dwingen om transparanter te zijn over wat er op hun platformen verschijnt. Daaronder vallen onder andere meer openheid over hoe hun algoritmes precies werken en een strengere opdracht om desinformatie en illegale inhoud tegen te gaan.
Zoals de president van de Eurocommissie Ursula von der Leyen het omschrijft in haar persverklaring: “De DSA is een upgrade van de basisregels voor alle onlinediensten in de EU. Hij zal ervoor zorgen dat de online omgeving een veilige ruimte blijft, waarin de vrijheid van meningsuiting en kansen voor digitale bedrijven worden gewaarborgd. De wet is een praktische uitwerking van het principe dat wat offline illegaal is, óók online illegaal moet zijn. Hoe groter de omvang, hoe groter de verantwoordelijkheden van online platforms.”
Too big to care
Europa trekt hiermee meer bevoegdheid naar zich toe om de online diensten van techbedrijven te controleren. De straffen bij overtreding zijn streng: tot zes procent van de jaaromzet van de bedrijven en bij herhaaldelijke overtreding van de regels zelfs een verbanning van de Europese markt. Volgens Thierry Breton, Eurocommissaris voor de interne markt, is de tijd voorbij dat de grote online platformen “too big to care” zijn. Met groot doelt hij op platformen met meer dan 45 miljoen gebruikers, met andere woorden op bedrijven als Meta en Google. Expliciet wordt gesteld dat hoe groter de techbedrijven zijn, hoe meer verantwoordelijkheid ze dienen te dragen voor wat er op hun platformen gebeurt.
De DSA gaat echter niet alleen over deze techreuzen, maar heeft betrekking op alle bedrijven die online diensten aanbieden, waaronder bijvoorbeeld ook internetserviceproviders, webhostingbedrijven en cyberbeveiligingsbedrijven.
Concreet
Waar de recent aangenomen Digital Markets Act (DMA) vooral draait om mededinging en eerlijke concurrentie op technologisch gebied - lees er hier meer over -, gaat deze DSA dus veel meer over de content op de online platformen. Een paar concrete punten:
- Een verbod op reclames die aan gebruikers worden voorgeschoteld op basis van een etnisch, religieus of sekse-georiënteerd profiel en een verbod op gerichte advertenties voor minderjarigen;
- Meer maatregelen tegen illegale online content en goederen door mechanismes in te stellen waarmee gebruikers die kunnen signaleren;
- Meer openheid en duidelijke uitleg over hoe algoritmes tot aanbevolen content komen (zoals zoekresultaten, YouTube-filmpjes, etc);
- Een verbod op ingebouwde ‘paden’ die bezoekers naar illegale content of desinformatie leiden;
- Ter onderzoek en beoordeling overleggen van ‘key data’ over de werking van het platform.
De techbedrijven hebben hard gelobbyd om de wetgeving afgezwakt te krijgen, vooral met betrekking tot het gericht adverteren en het overdragen van bedrijfsgevoelige gegevens (waar hun verdienmodel grotendeels op is gebaseerd). Over de definitieve tekst van de Digital Services Act moet het Europarlement formeel nog stemmen. Uiterlijk 1 januari 2024 moet de DSA dan in werking treden.
Beeld EU-vlag: Electronic Frontier Foundation
