Waarop moet je letten bij het kopen of verkopen van producten op de Facebook marktplaats en hoe weet je of je opgelicht wordt? We bespreken 8 vormen van oplichting en geven 10 tips om je te helpen veilig door Facebook Marketplace te navigeren.
Naarmate de kosten voor het dagelijks leven stijgen, wenden meer gebruikers zich tot online platforms zoals Facebook Marketplace om goederen tegen stuntprijzen te kopen. Maar… steeds meer fraudeurs patrouilleren ook op deze platforms.
Uit een recent onderzoek blijkt dat een op de zes respondenten (17%) het slachtoffer is geweest van fraude op deze site. Een groot deel van de handel op de ‘zoekertjessectie’ van Facebook is legitiem, maar net als elke andere online markt trekt het ook oplichters aan.
Als gebruiker is het handig om de typische trucs te begrijpen die door oplichters worden gebruikt. Hieronder zijn de acht vormen van oplichting waarop je volgens digitaal beveiligingsbedrijf Eset moet letten op Facebook Marketplace en hoe je de waarschuwingssignalen kan herkennen.
1. Defecte artikelen
Verkopers kunnen reclame maken voor een product dat er goed uitziet op de foto die ze gepost hebben. Maar als het product geleverd is of als je het naar huis meeneemt, blijkt het defect te zijn. Koop je elektronische producten, dan kan dit problematisch zijn, omdat je meestal niet alle functies kan uittesten voor je betaalt. Dit kan zowel met een gewetenloze verkoper als met een professionele fraudeur gebeuren.
2. Namaakartikelen
Is het artikel niet defect, dan kan het misschien namaak zijn. Vooral merkkleding, parfums, juwelen en cosmetica zijn vaak doelwitten voor namaak. Net als bij oplichting met defecte artikelen, is het op een kleine foto moeilijk te zien of items al dan niet echt zijn. We zijn allemaal op zoek naar het koopje, maar lijkt het te mooi om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk ook zo.
3. Google Voice-scams
Facebook Marketplace wordt ook gebruikt voor andere vormen van fraude, mogelijk op andere platforms. Een voorbeeld: een oplichter stemt ermee in een artikel te kopen. Maar nadat hij het gesprek heeft gevoerd op een niet-gecontroleerd platform als WhatsApp, vraagt hij de verkoper om zich te identificeren met een verificatiecode. De code die naar de telefoon van de verkoper wordt gestuurd is een tweefactor-authenticatiecode die door Google Voice is verzonden en door de fraudeur is geïnitieerd. Zo kan die een account aanmaken met het telefoonnummer van jou als verkoper, dat vervolgens gebruikt kan worden bij andere oplichtingen. Met nog meer informatie kan die oplichter proberen andere accounts op jouw naam te openen of toegang te krijgen tot bestaande accounts.
4. Te veel betaald
Verkopers kunnen ook opgelicht worden door fraudeurs. In een klassiek voorbeeld beweren ze dat ze te veel hebben betaald voor een item dat jij verkoopt, en posten ze een screenshot waarop de transactie blijkbaar te zien is. Ze vragen je om het verschil terug te betalen. Maar er was natuurlijk geen oorspronkelijke betaling, en nu moet je het bedrag terugbetalen.
5. Geen levering (voorschot)
Een klassieke truc is het verkopen van een item, het geld te innen, maar het item nooit aan de koper te leveren.
6. Valse geschenkacties/phishing
Een manier om aanvullende informatie te verkrijgen, is door geschenkacties via Facebook Marketplace uit te sturen. Door simpelweg op een link te klikken en wat persoonlijke informatie in te vullen, denkt het slachtoffer in aanmerking te komen voor gratis luxeartikelen, cryptovaluta of andere speciale aanbiedingen. De oplichters willen gewoon met de persoonlijke gegevens nadien identiteitsfraude of -diefstal plegen.
7. Verzekeringszwendel
Verkopers die op Facebook Marketplace dure artikelen aanbieden, kunnen ook door frauduleuze kopers benaderd worden. Deze gaan ermee akkoord de verzendkosten te betalen en sturen valse documenten om te ‘bewijzen’ dat ze dit hebben gedaan. Maar er is een addertje onder het gras: ze eisen dat de verkoper een kleine verzekeringspremie betaalt. Dit kan een relatief klein bedrag zijn in vergelijking met het te koop aangeboden item, wat de verkoper kan overtuigen om het te accepteren.
8. Lokaas en alternatief
Oplichters tonen vaak een product van hoge kwaliteit met een zeer verleidelijke prijs. Wanneer je het ‘koopje’ wilt hebben, is dat item ‘verdwenen’ en krijg je een vergelijkbaar artikel aangeboden voor een veel hogere prijs of een alternatief van lagere kwaliteit.
Hoe herken je een Facebook Marketplace-scam
Zoals bij elke vorm van online fraude, moeten internetgebruikers sceptisch en waakzaam blijven. Hier zijn 10 tips om te helpen veilig door Facebook Marketplace te navigeren.
- Inspecteer artikelen voordat je ze koopt en koop enkel bij lokale verkopers;
- Ontmoet elkaar altijd op een openbare plaats in plaats van bij jou thuis en liefst overdag in een goed verlichte ruimte;
- Controleer de profielen van kopers/verkopers op gebruikersbeoordelingen en blijf waakzaam als die profielen pas onlangs aangemaakt zijn;
- Controleer de oorspronkelijke prijs van het item en als er een aanzienlijk verschil is tussen deze en de verkoopprijs, weet dan dat het mogelijk vervalst, gestolen of defect etc. is;
- Pas op voor promodeals en geef nooit persoonlijke gegevens om ertoe toegang te krijgen;
- Betaal enkel met vertrouwde betaalmiddelen via Facebook Messenger (PayPal, Facebook Checkout). Ze bieden een manier aan om betalingen te betwisten. Cadeaubonnen, bankoverschrijvingen en diensten zoals Venmo en Zelle worden vaak door fraudeurs gevraagd;
- Houd je gesprek op Facebook – oplichters verplaatsen graag het gesprek graag naar een ander platform waar het gemakkelijker is om mensen op te lichten en mogelijk te voorkomen dat ze transacties betwisten;
- Verstuur nooit items voor de betaling is uitgevoerd en je dit zelf hebt gecontroleerd;
- Pas op voor wijzigingen in de aanbiedingsprijs;
- Stuur geen 2FA-codes naar potentiële kopers.
