Na ruim een jaar debatteren heeft het Europese Parlement eindelijk ingestemd met de Digital Services Act, de wet die de macht van grote techbedrijven meer aan banden moet leggen.
De Digital Services Act (DSA) is al sinds 2020 een veelbesproken onderwerp in de Europese Unie. Deze wet moet ervoor zorgen dat grote techbedrijven als Google en Meta in de toekomst minder machtig zullen zijn. Deze bedrijven bezitten grote platforms op het internet, Meta heeft Facebook, WhatsApp en Instagram, en Google bezit naast de populairste zoekmachine Chrome bijvoorbeeld ook het YouTube-platform. De DSA moet de bedrijven beperken in hun gebruik van persoonlijke data en de privacy van Europese gebruikers bevorderen.
De DSA is feitelijk de opvolger van de 'E-commerce directive' die dateert uit het jaar 2000 en die online diensten in Europa moest reguleren. Het digitale landschap is uiteraard compleet veranderd sinds die tijd. Met de nieuwe wet in de hand kunnen Europese onderhandelaars maatregelen afdwingen bij de grote techspelers.
Advertenties uitschakelen
Dankzij de Digital Services Act, die in de loop van dit jaar al kan worden ingevoerd, mogen de bedrijven persoonlijke informatie zoals ras, religie en seksuele oriëntatie niet meer gebruiken voor personalisatie van advertenties. Gebruikers krijgen namelijk de optie om gepersonaliseerde advertenties uit te schakelen op alle desbetreffende sites. Persoonlijke gegevens van kinderen mogen helemaal niet meer gebruikt worden voor advertenties. Een ander belangrijk doel van de Digital Services Act is het tegengaan van illegale en haatdragende berichten en verspreiding van desinformatie.
Meer transparantie
Naast de Digital Services Act heeft de EU ook de Digital Markets Act (DMA) aangenomen. Deze DMA moet de grote techbedrijven transparanter maken dan ze nu zijn. Het is de bedoeling dat mensen straks in staat zijn om elkaar via verschillende platforms berichten te sturen om transparantie te bevorderen en marktmonopolies tegen te gaan. Denk hierbij aan een gesprek tussen een gebruiker van Instagram en WhatsApp. Ook is het de bedoeling dat je alle niet-essentiële apps op je smartphone straks makkelijker kunt verwijderen. Het is nog onduidelijk hoe de techbedrijven hiermee om zullen gaan.
De brede steun van het Europese Parlement voor de DSA en de DMA ligt in lijn met het streven van de EU naar meer data-soevereiniteit, waarbij gebruikers controle houden over hun gegevens. Een ander voorbeeld hiervan is het Gaia-X initiatief, waar wij kortgeleden over schreven.
Digitale ethiek
De Digital Services Act zal ongetwijfeld een belangrijk onderwerp zijn tijdens de 'Week van de digitale ethiek' die deze week gehouden wordt. De themaweek wordt georganiseerd door de gemeente Den Haag en staat in het teken van digitale persoonlijke gegevens, hoe ze worden gebruikt en hoe je ze het best beschermt. De Week van de digitale ethiek duurt tot en met vrijdag 28 januari en valt dan samen met de 'Internationale dag van de privacy'.