Het Europarlement heeft donderdagavond een principeakkoord bereikt over de Digital Markets Act. Deze nieuwe wet betekent een harde klap voor de grootste techbedrijven, de zogenoemde poortwachters. Lees hier wat jij in de praktijk van de nieuwe DMA gaat merken.

Er is jaren aan gesleuteld door de Europese lidstaten en nu is hij zo goed als klaar: de Digital Markets Act (DMA). Deze Europese wet geeft zeer dwingende kaders waarbinnen de techreuzen voortaan mogen opereren. Ze worden in de wet niet met name genoemd, maar wel gedefinieerd als ‘poortwachters’: techbedrijven met een marktwaarde van meer dan 75 miljard euro en een jaaromzet van minimaal 7,5 miljard euro. Ze moeten platforms en een platform of dienst bieden met meer dan 45 miljoen Europese bezoekers per maand en tienduizend zakelijke klanten per jaar. Ze worden poortwachters genoemd vanwege hun machtige positie op de digitale markt, met andere woorden: bedrijven als Google, Microsoft, Apple, Amazon en Facebook.

Eerlijker speelveld
De wet moet de macht van deze bedrijven inperken en ervoor zorgen dat andere, kleinere spelers ook een kans krijgen op de digitale markt. Tot nu toe kon de Europese Commissie boetes vanwege machtsmisbruik alleen achteraf opleggen en pas na vaak jarenlange rechtszaken. De DMA legt nu vooraf de spelregels uit aan de techbedrijven en zegt meteen maar waar ze aan toe zijn als ze zich niet aan die spelregels houden: boetes tot 10 procent van hun wereldwijde jaaromzet en bij herhaling 20 procent.

In de woorden van onderhandelaar Andreas Schwab: “Als Europees Parlement hebben we ervoor gezorgd dat de DMA onmiddellijk tastbare resultaten oplevert: consumenten krijgen de keuze om de kerndiensten van Big Tech-bedrijven zoals browsers, zoekmachines of berichten te gebruiken, en dat alles zonder de controle over hun gegevens te verliezen. App-ontwikkelaars krijgen compleet nieuwe kansen, kleine bedrijven krijgen meer toegang tot bedrijfsrelevante data en de online advertentiemarkt wordt eerlijker.”
De techbedrijven hebben afgelopen jaren flink gelobbyd tegen de nieuwe wetgeving, uiteindelijk dus tevergeefs. Het akkoord wordt nu in een wetstekst gegoten en zes maanden nadat die klaar is, treedt de DMA in werking.

Concrete maatregelen
De Digital Markets Act zoals hij nu voorligt, is nog scherper dan wat de Europese Commissie in december 2020 al had voorgesteld. Een van die aanscherpingen is dat berichten-apps voortaan onderling moeten kunnen communiceren. Een WhatsApp-bericht moet dan dus ook te verzenden zijn naar iemands Facebook Messenger- of Signal-app. Of naar de berichtenapp van een andere, onafhankelijke partij, want de bedoeling van de wet is om het speelveld eerlijker te maken en de concurrentie meer kans te geven. Dit betekent dus ook dat de techbedrijven de deuren voor een deel naar elkaar open zullen moeten zetten om gemeenschappelijke protocollen te bedenken.

Ook is vastgelegd dat de poortwachters hun eigen browsers, zoekmachines en zoekassistenten niet meer mogen bevoordelen. Nu is het bijvoorbeeld nog niet mogelijk om de Safari-browser van je iPhone te verwijderen, straks wel. En de Google Home-app mag zijn eigen Assistent dus niet meer verkiezen boven Amazon’s Alexa. Verder moeten de poortwachters voortaan iedere overname vooraf melden en aangeven hoe ze zullen omgaan met de gebruikersdata die ze daarmee eventueel vergaren.

Tech-bezwaren
Google spreekt in een reactie aan persbureau AFP zijn steun uit voor “de ambities in de wet om consumenten meer keuzemogelijkheid te geven en de interoperabiliteit (zoals het appen tussen verschillende chatapps, red.) te verbeteren. Maar we blijven bezorgd over het risico voor innovatie en over het aanbod straks voor Europeanen”, zegt de woordvoerder. En Apple laat weten bezorgd te zijn dat de nieuwe wet “onnodige privacy en beveiligingsissues” zal opleveren voor zijn klanten. Ook is het bedrijf niet te spreken over “aspecten in de wet die het ons verbieden om geld te verdienen aan intellectueel eigendom waarin we sterk hebben geïnvesteerd.”