Een grote groep van bedrijven en privacy-instellingen roept de overheid op om af te blijven van encryptie. Dit nadat vorige week bekend werd dat justitieambtenaren werken aan een plan om versleuteling van chatberichten af te zwakken.
Onder aanvoering van privacy-organisaties Bits of Freedom en NLdigital hebben tientallen grote techbedrijven, telecomproviders, burgerrechtenorganisaties en academici vandaag een petitie online gezet. De stelling daarvan luidt: “Wij roepen het volgende kabinet op de ontwikkeling, de beschikbaarheid en de toepassing van alle vormen van encryptie te stimuleren.” Met de petitie verzetten de ondertekenaars zich tegen plannen van de overheid om de end-to-end-encryptie in berichtenapps te verzwakken.
De NOS berichtte vorige week dat ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid bezig zijn om te onderzoeken hoe de versleuteling van berichten in apps als WhatsApp, Signal en Telegram kan worden ingeperkt. Dit ondanks uitspraken van de Tweede Kamer daarover en ondanks dat de kwestie als ‘controversieel’ is bestempeld en daarom niet mag worden behandeld door een demissionair kabinet. “Maar dat betekent niet dat ambtenaren er niet verder aan kunnen werken", zo citeerde de NOS een woordvoerder van het ministerie.
Metadata
End-to-end encpryptie (lees hier hoe het werkt) is een essentieel onderdeel van sommige berichtenapps. Zelfs de berichtenapps zelf kunnen niet bij de inhoud van versleutelde berichten. Waar telecomproviders volgens de wet zijn verplicht om mee te werken aan bijvoorbeeld telefoontaps, geldt dit niet voor de techaanbieders. Maar een dergelijke verplichting heeft ook minder zin als bedrijven, zoals WhatsApp-eigenaar Facebook, slechts de metadata van hun berichten zouden moeten prijsgeven – onder meer tijdstip en locatie - maar niet bij de inhoud kunnen.
Misdaadbestrijding versus privacy
Het ministerie van Defensie, de AIVD en de politie zeggen dat door het gebruik van end-to-end-encryptie misdadigers en terroristen minder goed aangepakt kunnen worden. Zij zien in de versleuteling een gevaar voor de nationale veiligheid. Dat de overheid inmiddels ook met hightech middelen tegen de misdaad vecht, bleek deze week weer toen het versleutelde telefoonnetwerk Sky ECC werd gekraakt en opgerold.
Aan de andere kant van de discussie bevinden zich privacy-beschermers, clubs als de Nederlandse Vereniging van Journalisten en de Consumentenbond, maar dus ook bedrijven als Facebook, Google en Microsoft. In landen met een repressief regime zijn versleutelde berichten essentieel om te voorkomen dat journalisten en oppositiebewegingen gehinderd of opgespoord worden.
De politieke partijen zijn sterk verdeeld over het onderwerp. Forum voor Democratie diende eerder een motie in tegen plannen om de encryptie verzwakken, het CDA stelde zich op achter minister Grapperhaus en zijn justitieambtenaren. Beslissingen hierover zijn dus sowieso aan een volgend kabinet en bovendien buigt ook de Europese Commissie zich nog over het onderwerp.
