De Autoriteit Consument en Markt gaat onderzoek doen naar Nederlandse bedrijven die nepreviews, neplikes en nepvolgers verkopen. Het publiek wordt hierdoor misleid en dat schaadt het vertrouwen in internet, zegt de ACM.
Neppe reacties zijn een groot probleem op internet, vooral bij webshops en op sociale media. Er is een bloeiende handel in deze neplikes, -volgers en -reviews, waardoor klanten op het verkeerde been worden gezet en adverteerders onterecht geld uit de zakken wordt geklopt. Edwin van Houten, directeur consumenten van de ACM: “Het bewust inzetten van nepreviews, neplikes en nepvolgers schaadt het vertrouwen van consumenten in het internet als marktplaats. Consumenten moeten kunnen vertrouwen op de informatie die zij online aantreffen en hun aankoop daarop baseren. Bovendien kan het gebruik van misleidende beoordelingen leiden tot oneerlijke concurrentie tussen bedrijven. Daarom treden wij hiertegen op.”
Nepreviews worden ingezet om eigen producten en bijvoorbeeld reisaccommodaties aan te prijzen. Producten van de concurrent kun je tegen betaling laten afkraken. De klant wordt hiermee bewust misleid. Steeds vaker zie je dat bedrijven bij hun reviews de opmerking plaatsen: “Dit zijn reviews van echte mensen!” Eerder dit jaar gaf de Autoriteit Consument en Markt een Leidraad Bescherming online consument uit, waarin wordt beschreven waar ‘verleiding’ bij webwinkelen overgaat in ‘misleiding’.
Influencers
Het probleem van neplikes en nepvolgers speelt vooral op sociale media, waar ‘influencers’ er hun beroep van hebben gemaakt om in filmpjes en blogs producten te beoordelen. De kleintjes doen dat in de hoop de geteste producten - kleding, make-up of meubels - te mogen houden, maar belangrijke influencers hebben hier een serieus betaalde baan aan. De aanbieders van de producten betalen er geld voor en andere bedrijven adverteren graag op de Facebook- en Instagrampagina of in de YouTube-video’s.
Het advertentietarief wordt dan gebaseerd op het aantal likes en volgers dat de influencer heeft en door die op internet te kopen, kan dat bereik kunstmatig omhoog gestuwd worden. Saskia Bierling van ACM: “Als die bijvoorbeeld 200.000 volgers heeft, maar het zijn maar 50.000 echte mensen, dan betaalt de adverteerder extra voor niks.” De schade voor online adverteerders door de nep ‘influencer marketing’ wordt wereldwijd geschat op zeker 1,2 miljard euro. De schade voor het consumentenvertrouwen komt daar nog bovenop. Deze windhandel is ook een doorn in het oog van de ‘echte’ influencers, omdat ook hun reputatie lijdt onder het wantrouwen van consumenten in internet.
Vorderingen en boetes
De ACM gaat bedrijven opsporen die nepreviews, nepvolgers en neplikes aanbieden en ze opdragen hun praktijken te stoppen. De ACM vordert ook hun klantbestanden. Op basis daarvan gaat de ACM bedrijven, influencers en anderen die de misleidende beoordelingen gebruiken, aanspreken. Weigeren de partijen te stoppen met hun handel, dan kan de ACM boetes gaan opleggen.
Het programma NOS OP3 maakte eerder een instructief filmpje waarin je meer leert over de schimmige handel in neplikes en nepvolgers op - in dit geval - Instagram.
