Klinieken die medisch specialistische zorg verlenen, laten - net als veel zorgverzekeraars - Facebook en andere advertentienetwerken op grote schaal meekijken met het online zoekgedrag van hun bezoekers.
Bovendien hebben veel zorgverzekeraars de omstreden tracking-pixel van Facebook weliswaar verwijderd, maar kijken andere advertentienetwerken zoals Google soms nog steeds mee met het medisch surfgedrag.
Nu de ene na de andere zorgverzekeraar laat weten te stoppen met het gebruik van tracking-pixels, denk je misschien dat je surfgedrag op medische sites veilig is. Maar dat valt tegen, blijkt uit onderzoek van de NOS.
Advertentietrackers
Bijna alle van de zestig onderzochte zelfstandige behandelcentra gebruiken trackers van advertentienetwerken. Daarmee laten ze netwerken als Facebook en Google meekijken. In twaalf gevallen gaat het om de omstreden tracking-pixel van Facebook.
Google laat overigens weten dat het geen medische informatie verzamelt en adverteerders ook niet toestaat om advertenties te personaliseren op basis van medisch surfgedrag. Maar de websites sturen de informatie wél door.
Uit eerder onderzoek van de NOS bleek al dat verzekeraars surfgedrag naar Facebook sturen, via de zogenoemde pixel-plug-in. Zo weet Facebook van haar ingelogde gebruikers, tot op persoonsniveau, wat voor medische informatie zij zoeken. Het gaat daarbij niet om persoonlijke medische dossiergegevens.
Toestemming
De Autoriteit Persoonsgegevens zet vraagtekens bij de praktijk. Het gaat weliswaar niet om het delen van persoonsgebonden dossiergegevens, maar wel om het delen van persoonsgegevens en medisch zoekgedrag. Patiënten hebben niet expliciet toestemming gegeven voor het delen van die informatie met een bedrijf dat bekendstaat om zijn verzamelwoede.
Koepelorganisatie Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) zegt bij haar leden na te zullen gaan in hoeverre de regels voor het gebruik van trackers voldoende helder zijn.
Pixel verwijderd
De meeste zorgverzekeraars die vorige week nog gebruikmaakten van de Facebook-pixel, hebben hem inmiddels verwijderd. Maar een aantal maakt nog wel gebruik van andere type trackers, waarmee ze nog steeds informatie doorgeven aan andere advertentienetwerken.
Trackers worden op websites in alle sectoren ingezet. In de reisbranche, door supermarkten, door media en ook in de zorgsector. Maar in de zorgsector lijkt de vraag wat juridisch en moreel gezien acceptabel is zich sneller op te dringen.
"Als het gaat om iemands zorg-zoekgedrag, gaan we er vanuit dat de normen en waarden uit die sector gelden", zegt Reinder Broekstra, verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. Hij doet daar promotieonderzoek naar het gebruik van big data en de rol van vertrouwen, specifiek in de zorg.
Eind mei treedt de nieuwe Europese privacywet in werking. Het doel van die wet is om rechten en plichten rondom privacy explicieter vastleggen, en daarmee de privacy van burgers strikter en beter te beschermen. Alles en iedereen die zich bezighoudt met persoonsgegevens, moet het privacybeleid aanscherpen.
