Nog niet zo lang geleden stond Made in China vooral voor goedkoop en massaproductie. Inmiddels is dat beeld radicaal veranderd. Tegenwoordig staat het label juist voor kwaliteit en innovatie, zeker bij producten als smartphones, laptops en elektrische auto’s. En opvallend genoeg speelde één westers bedrijf daarbij een cruciale rol: Apple.
Van achterstand naar voorsprong
“Het verbaast me hoe snel we de achterstand hebben ingelopen”, zegt Liu Shaoshan, directeur van een AI- en robotica-instituut in Shenzhen. In nauwelijks tien jaar tijd veranderde China van fabriekshal in een wereldwijde innovatiemacht. Journalist Patrick McGee beschrijft in zijn boek Apple in China hoe Apple die transformatie mede mogelijk maakte.
Apple verhuisde rond de eeuwwisseling vrijwel alle productie naar China. In 1999 werd er nog geen enkel Apple-product in China gemaakt, tien jaar later vrijwel allemaal. Voor Apple leverde dat kostenvoordelen en snelle opschaling op. Voor China betekende het een sprong voorwaarts in kennis, technologie en infrastructuur.
Miljoenen Chinezen opgeleid
Apple trainde naar schatting 28 miljoen Chinese technici en productiewerkers. Alleen in 2015 investeerde het concern meer dan 55 miljard dollar in Chinese fabrieken. Bedrijven als Foxconn kregen niet alleen contracten, maar ook kennis over kwaliteitscontrole, ketenbeheer en efficiënte productie.
Die kennis vloeide door naar Chinese bedrijven. Daardoor konden merken als Xiaomi, Oppo, Vivo en Huawei in korte tijd marktleiders worden. Vandaag de dag hebben zij samen ruim 55 procent van de wereldwijde smartphonemarkt in handen, terwijl Apple zelf rond de 20 procent blijft steken.
Van smartphones naar auto’s
Die voorsprong beperkt zich niet tot telefoons. Een elektrische auto is in essentie een “smartphone op wielen”. Tesla en andere Westerse fabrikanten kijken met verbazing naar de snelheid en efficiëntie waarmee Chinese concurrenten hun voertuigen produceren.
Spanningen en afhankelijkheid
De verwevenheid heeft ook schaduwzijden. China verplicht Apple data lokaal op te slaan, terwijl de VS Apple onder druk zet om productie terug te halen. Een poging om in de VS een fabriek te openen mislukte: de noodzakelijke expertise zat volledig in China.
McGee concludeert: “Apple keek naar kwartaalwinsten, China keek naar decennia. Het resultaat: een Chinese voorsprong die nauwelijks nog in te halen is.”
Tips voor HCC-leden
1. Wees je bewust van hoe bedrijven afhankelijk worden van bepaalde landen of leveranciers. Wat vandaag winstgevend lijkt, kan morgen een risico vormen.
2. Denk bij investeringen ook op de lange termijn, zoals China dat zelf doet. Kijk verder dan alleen kwartaalcijfers.
3. Let op data-opslag en privacy: waar worden gegevens bewaard, en wie heeft er toegang toe? Dit kan grote impact hebben op waarde en reputatie van bedrijven.
4. Als belegger: diversifieer. Zet niet al je geld op één regio, één bedrijf of één sector.
5. Volg de ontwikkelingen rond Chinese technologie kritisch, zowel op het gebied van smartphones als elektrische auto’s en AI.
